XX зууны гарамгай ололтын нэгэнд компьютерийн үйлдвэрлэлийн хөгжилд
асар их нөлөө үзүүлсэн IBM PC персональ компьютер бүтээсэн явдлыг
тооцдог. Энэхүү үйл явдал нь персональ компьютер бүтээхэд эргэлтийн цэг
болсон төдийгүй Microsoft компаний хувь заяаг эрс өөрчилсөн юм. IBM ба
Microsoft компаний хооронд байгуулсан гэрээ хэлэлцээр Microsoft
компанийг байдаг л нэг компаниас компьютерийн үйлдвэрлэлийн аварга, Билл
Гэйтсийг дэлхийн хамгийн баян хүн болгожээ. Энэхүү өгүүлэлд уг
гэрээний нийтэд эдүгээ хүртэл тодорхой бус байсан зарим сонирхолтой
нарийн ширийнийг өгүүлэх болно.
IBM, Microsoft компаниудын тухай хэвлэмэл материал болон янз бүрийн
интернэт эх сурвалжуудад хангалттай олон материал гардаг болохоор цааш
нь өөр сонирхочих юм үлдээгүй мэт санагдаж болох. Эдгээр компаниудын
түүхэнд цагаан толбо байхгүй буюу бараг л үлдээгүй юм биш үү?
Яаралгүйхэн, дэс дараатай энэ хоёр компаний түүхийг товчхон гүйлгэж
үзье. Түүхэн дарааллын дагуу юун түрүүн компьютерийн зах зээл дэх
хамгийн эртнийх нь биш юм аа гэхэд эртний компаниудын нэгэнд тооцогдох
IBM-ээс эхлэе.
Пол Аллен, Билл Гэйтс 1982 он
IBM компани
IBM (International Business Machines) компаний түүх өнгөрсөн зууны
эхэн үеэс улбаатай. Эдүгээ америкийн IBM фирм нь сервер болон программ
хангамжийн үйлдвэрлэл эрхэлдэг дэлхийн хамгийн том корпорацийн нэгээр
зогсохгүй шинжлэх ухааны төрөл бүрийн салбарт эрдэм шинжилгээ судалгаа
эрхэлдэг. Тус компаний төв штаб Нью-Йорк муж улсын Армонк хотод
байрладаг.
IBM компаний бүрэн түүхийг бичих гэвэл ганц өгүүлэлд багтахгүй болохоор
цаг хугацааны дэс дарааллын дагуу цомхон ерөнхий ойлголт өгөхийг
хичээе.
Тус компани 1911 онд албан ёсоор байгуулагдсан боловч одоогийнхоо
нэрийг дөнгөж 1924 онд олж авчээ. Хэрэв компанийг албан ёсоор бүртгэж
авсан тухайг нь бус, харин яг байгуулагдсан түүхийг нь сонирхох аваас
перфокарт ашиглан өгөгдөл боловсруулах цахилгаан машин бүтээсэн Херман
Холлеритээс (Herman Hollerith) эхлэнэ. Херман Холлерит АНУ-ын хүн
амын тооллого бүртгэлийн хорооны ажилтан байхдаа цахилгаан-механик
тоолуур буюу перфокартны машинаар (tabulating machine) боловсруулсан
перфокарт ашиглан цагаачдын статистик тооцоо хийх ажиллагааг
автоматжуулах санаа сэджээ. Улмаар Холлеритийн цаасан перфокарт
өгөгдөл хадгалах системийн үндсэн суурь болж ХХ зууны 50-иад он хүртэл
өргөн ашиглагдаж байв.
Холлеритийн бүтээсэн цахилгаан механик тооцоолох перфокартны машин
амжилт авчирсан тул 1896 онд тэрээр Tabulating Machine Co хэмээх пүүс
байгуулсан байна.
15 жилийн дараа 1911 онд дампуурлын ирмэгт тулсан Tabulating Machine Co
компанийг санхүүч Чарльз Флинт гэгч өөрийнхөө мэдэлд байсан хоёр
компанитай нэгтгэсэн байна. Үүний үр дүнд 1911 оны 6-р сарын 15-нд
Нью-Йоркод CTR буюу Computing Tabulating Recording хэмээх компани
шинээр бүртгэгдсэн нь хожим IBM гэсэн нэртэй болжээ.
1914 оноос CTR компаний ерөнхий менежерээр бага Томас Ж. Вотсон ажиллах
болсноор компанийг бараг 40 жил амжилттай тэргүүлж байв.
CTR компани табулятор болон бусад тооцоолох-перфомашины үйлдвэрлэлээр
дагнах болж 1919 он гэхэд эргэлтийн хэмжээ 2 сая долларт хүрчээ.
1952 онд компаний ерөнхийлөгчийн албыг Томас Вотсон хаших хүртэл тус
компаний үндсэн үйл ажиллагаа тооцоолох-перфомашины үйлдвэрлэл байж
ирсэн бөгөөд чухам энэ үеэс эхлэн IBM компани цахим тооцоолох машин
боловсруулах, үйлдвэрлэх ажилд баттай орж авсан байна.
IBM компаний түүхэнд холбоотой зарим зүйлсийг алгасаад тус компаний
цаашдын хувь заяанд чухал нөлөө үзүүлсэн 1980 он руу шууд шилжицгээе.
1980 он гэхэд IBM компани дэлхийн хамгийн том компьютерийн компани
болж, дэлхийн компьютерийн зах зээлийн бараг талыг дангаараа эзэмшиж,
ажиллагсадын тоо 425 мянгад хүрсэн байна. Энэ үеэс IBM-тай өрсөлдөгч
америкийн компаниуд микрокомпьютер гэгдэх болсон гэрийн жижиг оврын
компьютер үйлдвэрлэж борлуулах боллоо. 1980 оны байдлаар АНУ-д ийм
төхөөрөмж 200 мянгаас цөөнгүй ширхэг борлуулагджээ. Энэ шинэ чиглэл зах
зээлийн голлох тэргүүн IBM-ийн оролцоогүйгээр хөгжиж байв. Тус
компаний удирдлага нөхцөл байдлыг гар хумхин зүгээр харж суугаагүй нь
мэдээж. "Big Blues: The Unmaking of IBM" номын зохиогч Пол Кэрролын
(Paul Carrol) хожим дурсахдаа IBM компани микрокомпьютер бүтээх гэж
хоёр гурван ч удаа нухацтай оролдсон боловч аль аль нь амжилтгүй
өнгөрчээ.
Флорид муж улсын Бока Рэтон (Boca Reton) дахь IBM компаний тусгай
төслийн хэсгийн инженерүүд байдлыг шийдэх өөр арга олсон тухайгаа IBM
компаний удирдлагад мэдэгдлээ. Эдүгээ хүртэл IBM компани компьютерийнхээ
бүрдэл хэсгүүдийг үргэлж өөрсдөө үйлдвэрлэдэг байв. Инженерүүд энэхүү
стратегийг өөрчилж, бусад үйлдвэрлэгчдийн бүрдэл эд ангиуд ашиглан
компьютер үйлдвэрлэх санал гаргав. Энэ санааг администратор Билл Лоү
дэвшүүлжээ.
"Бид анх IBM-ын удирдлагад бодлогоо өөрчилж, хөндлөнгийн
үйлдвэрлэгчдийн бүрдэл эд анги болон программ хангамжийн бүтээгдэхүүн
ашиглахыг зөвлөсөн юм" хэмээн Билл Лоү дурсаж байна. Эцсийн шийд
гаргах хүртлээ IBM-ийн удирдлага удаан эргэлзэж тээнэгэлзэв. Энэ санаа
хэр зэрэг амьдралд хэрэгжих чадвартай эсэхийг шалгахын тулд Билл Лоү
тэргүүтэй санаачлагч бүлэгт микрокомпьютер боловсруулах даалгавар
өгсөн байна. Микрокомпьютер бүтээхэд шаардлагатай эд анги, бүрдлийг
бүрдүүлэх ажлыг тусгай төслийн хэсгийн администратор Жэк Сэмс хариуцаж
байв. "Анхны хуралдааныг бүтэн сайнд товлосон байлаа. Бид 13-уулаа,
шинэ систем бүтээж, туршихад зориулан бидэнд 30 хоногийн хугацаа
өгчихсөн байлаа" хэмээн Жэк Сэмс хожим өгүүлж байв.
Ингээд энэ түүхийг түр таслаж, IBM-ийн цаашдын түүхэнд холбогдох учиртай Microsoft компаний тухай өгүүлье.
Microsoft корпорацийн түүх IBM-ийнхээс богинохон,
1975 оны 4-р сарын 4-нөөс эхлэнэ. Энэ өдөр Нью-Мэксико муж улсын
Альбүкэрк хотод хүүхэд ахуйн найзууд болох Пол Аллэн, Билл Гэйтс хоёр
Micro-Soft гэж нэрлэсэн программ хангамж боловсруулах компаниа
бүртгүүлжээ.
Тэр үед 20-той байсан Билл Гэйтс компанидаа программчлалаар нухацтай
ажиллах үүднээс коллежийн хичээлээ хаячихсан байлаа. Угаасаа коллежэд
сурч байхдаа тэрээр программчлалаар мөнгө олдог байв. Чухам энэ үеэс
Гэйтс авъяаслаг бөгөөд нэлээдгүй явууллагатай бизнес эрхлэгч болох нь
тодорчээ. Гэйтсийн намтрыг зохиогч Стефан Мэйнс энэ тухай "Тэр
хүүхдүүдийг хөлсөлж аваад ажлыг нь цааш зарна, сохор зоос төлөх мөртлөө
үйлчлүүлэгч нараас хоёр, гурав дахин илүү хөлс авна" хэмээн өгүүлсэн
байдаг.
Microsoft компанийг үүсгэхээс бүр өмнө Гэйтс, Аллэн хоёр өөрсдийнхөө
анхны бүтээгдэхүүн - программчлалын Basic хэлийг зохиочихоод, анхны
персональ компьютер Altair -ийг бүтээгч MITS компанид ашиглах эрхийг нь
худалдчихаад байв.
1977 онд Microsoft-ын анхны бүтээгдэхүүн болох СР/М үйлдлийн системд
ажиллахад зориулсан программчлалын Fortran хэл гарлаа. 1978 оны 4 сард
компани 8080, 8085, Z-80 микропроцесстой ажиллах зориулалттай Cobol-80
программчлалын хэл зохиож, мөн оны 10 сар гэхэд Microsoft-оос
Basic-ийг ашиглах эрх болон лицензийг Apple, Radio Shack компаниуд
худалдан авсан байна.
1978 оны 4 сард 16 битийн процессорт зориулагдсан дээд түвшний анхны
программчлалын хэл болох Basic-ийг боловсруулсны төлөө сая долларын
шагнал хүртснээр компани анх удаа нийтэд алдаршжээ.
1980 он гэхэд Microsoft компани 30 ажилтантай байсны дотор борлуулалтын
хэлтсийн захирлаар Марк Үрсино ажиллаж байв. "Билл Гэйтсийн юуны ч
талаар ярих чадвартай байдгийг нь би үргэлж бахархдаг байлаа. Тэрээр
яриаг чинь үнэхээр анхааралтай сонсож байна гэдгээ ойлгуулж мэдрүүлж
чаддаг чухам сайн ярилцагч хүн. Үг бүрийг чинь дотроо тунгааж, компанид
ашиг өгч чадах эсэхийг чинь ойлгохын тулд өөрийг чинь үнэлж цэгнэнэ"
хэмээн Марк Үрсино дурсаж байна.
Microsoft-д мөн урьд нь NASA-д компьютерийн инженерээр ажиллаж байсан
35-тай Боб О'Райер ажиллаж байв. Тэр хэдийгээр захирлаасаа 10 насаар ах,
математик, астрофизикээр эрдмийн зэрэг цолтой хүн байсан ч
Microsoft-ийн ардчилсан уур амьсгалтай орчинд хурдан идээшсэн юм.
"Ажилдаа юу дуртайгаа өмсөж очицгооно. Бермүд өмд, бэлтгэлийн хувцас
гээд хувцас өөрийн үзэмжээр, чөлөөтэй. Компанид уур амьсгал ганц бие
оюутнуудын нөхөрлөл аятай балан цалан байдагсан" гэж тэрээр дурсажээ.
Сиэтлийн дүүрэг Бэллвью дэх банкны барилгын том бус байранд байрлаж
байсан Microsoft-ийн офист ноёрхож байсан орчин нөхцөл нь ажил хэрэгч
Америк загвартай огт нийцэмгүй, нягтлан нь хөл нүцгэн, гүйлгээний
баримтуудыг гутлын хайрцганд хадгална.
IBM, Microsoft-ийн хооронд болсон наймаа
IBM-ийн персональ компьютер бүтээх санаачлагч бүлгийг ахлаж байсан Билл
Лоү Microsoft компанитай холбоо тогтоох үүргийг Жэк Сэмсэд өгчээ.
Чухам яагаад энэ компанийг сонгох болсон талаар тодорхойгүй боловч ямар
ч байсан IBM-ийн анхааралд тухайн үед Microsoft өртжээ. Жэк Сэмсэд
өгсөн үүрэг нь ирээдүйн персональ компьютерт зориулсан программчлалын
хэл болон үйлдлийн системийг олох явдалд оршиж байв.
1980 оны 7 сарын 21-нд буюу үүрэг авсныхаа маргааш нь Жэк Сэмс Билл
Гэйтс рүү утасдаж уулзах талаар ярилцаж тохирсон байна. Энэхүү утсаар
хийсэн тов АНУ-ын бизнесийн түүхэнд шийдвэрлэгч мөч болж үлджээ. Тухайн
үед IBM нь 26 тэрбумын жилийн орлоготой, цэвэр ашиг нь 3,5 тэрбумд
хүрдэг байв. Харин Microsoft хэрэг дээрээ юмгүй шахам.
7 сарын 22-нд Жэк Сэмс IBM-ын бусад төлөөлөгчдийн хамтаар Бэллвью дэх 8
болон 108-р гудамжны уулзвар дахь №10800 тоот байшинд хүрэлцэн
очицгоов. Төлөөлөгчид 8-р давхарт гарч Microsoft компани байрлаж байсан
819 дугаартай албан өрөөнд орж Билл Гэйтсийг сураглав.
"Мухрын тасалгаанаас зарлага байрын залуу гарч ирээд "Наашаа орцгооно
уу" гэж хэлдэг юм байна. Конторт нь ормогцоо Билл Гэйтстэй уулзаж болох
эсэхийг би түүнээс асуулаа. Тэр даруйдаа энэ маань зарлага биш, харин
Билл Гэйтс өөрөө болохыг нь ухаарсан" гэж Жэк Сэмс өгүүлжээ.
Жэк Сэмсийн зорилго нь Гэйтсийн тухай болон Microsoft фирмийн талаар
тодорхой төсөөлөлтэй болж авахын зэрэгцээ IBM-ийн төлөвлөгөөг аль
болохуйц задруулахгүй байхад оршиж байв.
"Ярилцлагын үеэр Гэйтс анхаарлаа хөвчилж, байдгаа дайчилсан, зангиа нь
хажуудаа гарчихаад байгааг ч анзаарахгүй байсансан" гэж Жэк Сэмс анхны
уулзалтын талаар өгүүлжээ.
Сэмс төслийн талаар нарийн тодорхой яриагүй ч Microsoft нь үйлдлийн
систем, программчлалын хэлээр хангах чадвартай болохыг ойлгож авсан
байна.
"Ингээд бидний хувьд хариад Microsoft-той гэрээлэх нь зүйтэй эсэхийг
компаний удирдлагад танилцуулах л үлдсэн дээ" хэмээн тэр дурсаж сууна.
1980 оны 8 сарын 6-нд Сэмсийн санал болгосны дагуу Билл Лоү IBM
компаний удирдлагад хөндлөнгийн үйлдвэрлэгчдийн бүрдэл эд анги,
Microsoft-ийн программ хангамж ашиглан микрокомпьютер бүтээх санааг
танилцуулав. Энэхүү санааг компаний нийт удирдлага төдий л нааштай
хүлээж аваагүй боловч, захирлуудын зөвлөлийн дарга Фрэнк Кэрид чухам
зүйтэй санагджээ. Тэрээр Билл Лоү-д чөлөөтэй ажиллах боломж олгов.
Ийнхүү Лоү, Сэмс нарт микрокомпьютер бүтээж, тестлэн, зах зээлд
гаргахад зориулан бүтэн жилийн хугацаа гарч ирлээ.
Билл Лоүгаар удирдуулсан хэсэг ажлаа амжилттай гүйцэтгэх нь IBM
компанийг борлуулалтын шинэ зах зээл дээр голлох байр эзлэж, тэрбумаар
хэмжигдэх орлого олох эсэхийг шийдвэрлэнэ. Гэхдээ Microsoft-оос хүлээж
буй шинэ үйлдлийн систем бүтээх захиалгыг Билл Гэйтсийн баг биелүүлж
чадахгүй, учир нь тус компанид угаасаа үйлдлийн систем байхгүй гэдгийг
IBM компанид тухайн үед хэн нь ч гадарлаагүй юм.
Компьютерийн залуу компанид айлчилснаасаа хойш сарын дараа Жэк Сэмс
дахин Бэллвьюд зочиллоо. 1980 оны 8 сарын 21-нд тэрээр Гэйтс болон
хамтран ажиллагсадтай нь уулзав.
Сэмс IBM компаний бүтээх гэж буй зүйл, персональ компьютерийн техник
хангамжийн хэсэг ямархуу байх талаар тодорхой тайлбарлаж өгчээ. Тэрээр
Microsoft-оос программчлалын хэл, үйлдлийн систем гэсэн хоёр зүйл авах
хүсэлтэй байлаа. Мicrosoft-оос Basic программчлалын хэлийг IBM авч
болно, энэ талаар ямар ч асуудалгүй болохыг Гэйтс ч мэдэгдлээ. Харин
үйлдлийн системийн хувьд байдал хүндрэлтэй. "Үйлдлийн систем өгч чадах
ганц компани бий, гэхдээ Microsoft биш" хэмээн Гэйтс тайлбарлав. IBM-д
хэрэг болоод байгаа үйлдлийн системийг зөвхөн Digital Research хэмээх
компани л боловсруулж чадна гэдэгт Гэйтс итгэлтэй байсан юм.
Digital Research компани 8 битийн процессорт ажиллахад зориулагдсан тун
дажгүй үйлдлийн системтэй болохоор түүнийг нь ердөө л 16 битийн
процессорт ажилладаг болгож шинэчлээд л болоо.
Гэйтс тэр даруй Digital Research компаний тэргүүлэгч Гари Килдэлл рүү
утасдаж, дараагийн өдөр нь Жэк Сэмстэй уулзуулахаар тохиролцов.
"IBM-ийн төлөөлөгчид явсны дараа Билл хэсэгтээ л бие барьж чадахгүй
байв. IBM-тэй ийм наймаа тохирч чадах юм бол компаний маань нүүр царай
үндсээрээ өөрчлөгдөнө гэдгийг бид ч ойлгож байлаа" гэж Microsoft-ийн
борлуулалтын хэлтсийн захирал Марк Үрсино дурсаж байна.
1980 оны 8 сарын 22-нд Гари Килдэллтэй уулзахаар
Калифорнид Жэк Сэмс ирлээ. Гэвч Digital Research компаний эзэнтэй хийх
хэлэлцээр бүтсэнгүй. IBM-ийн төсөлтэй холбогдуулан нууцыг чандлан
хадгалах тухай дан ганц талын хэлэлцээрт гарын үсэг зурахаас Гари
Килдэлл татгалзжээ. Digital Research-ээс хүлээн авсан мэдээллийг IBM
ил гаргах эрхтэй байх мөртлөө Digital Research-д ийм эрх олгохгүй
байлгахаар IBM-ийн төлөөлөгчид шаардсан аж. Үүнээс болоод IBM болон
Digital Research-ийн хооронд наймаа бүтсэнгүй. Арга тасарсан Сэмс Билл
Гэйтсэд утасдаж Digital Research-тэй хэлэлцэн тохирч чадаагүй талаар
мэдэгдээд, нэгэнт үйлдлийн системгүй компьютер ямар ч үнэ хүрэхгүй тул
хэрэвзээ Гэйтс үйлдлийн системийг аргалахгүй юм бол наймаагаа
цуцлахаас аргагүй болно гэдгийг учирласан байна.
Хоёр долоо хоногийн дараа Гэйтсийн хамтран зүтгэгч Пол Аллэн мухардлаас
гарах арга оллоо. Microsoft компаний офисоос хагас цаг давхиад хүрэх
газарт буюу Түквила (Tukwila) хотноо Seattle Computer хэмээх компьютер
дэлгүүрийн эзэнд дутуу түүхий, бүдүүн баараг үйлдлийн систем байж
таарав. Уг дэлгүүр нь сонирхогч-программист Род Брокийн мэдлийнх байв.
"Фирм маань би, дээр нь Тим Паттерсон гэсэн техникч дээр тогтдог. Тим
бид хоёр ажил хэргийн хүн болох гэж хичээдэг байсан ч техникчээс
хэтрээгүй" хэмээн Род Брок дурсаж байна.
25-тай программист Тим Паттерсон дөрөвхөн сарын дотор үйлдлийн систем
зохиосноо Quick and Dirty Operating System (QDOS) хэмээн нэрлэжээ.
QDOS систем нь IBM-ийн ирээдүйн үйлдлийн системд дөнгөн данган суурь
гаргаж дөнгөхөөр эд. Уг системд маш их засвар өөрчлөлт шаардлагатай
хэдий ч бэлэн цөм нь олон сарын хөдөлмөр хэмнэж өгч байв. Ингээд
үйлдлийн системийг тордож зүгшрүүлэхийн тулд Seattle Computer-ээс Тим
Паттерсоныг урив.
Пол Аллэн 1980 оны 9 сарын 22-нд Род Брокод утсаар
QDOS-ийнхоо лицензийг худалдана уу гэсэн санал тавихад цаадах нь
даруй зөвшөөрч үнээ 10 мянган доллараар тогтоолоо. Гэйтс ч IBM-тэй
холбоо барьж QDOS-ийн лицензийг өөрөө биечлэн худалдаж авах, эсвэл IBM
худалдаж авахын алийг нь сонгох талаар лавлав. IBM компани наймааг
Microsoft-д даатгах хүсэлтэй байгаагаа мэдэгдлээ.
Үүний дараа Microsoft-ийн түүхэнд гарч буй хамгийн том ажил хэргийн
санал болох IBM-ийн саналд албан ёсоор бэлтгэх шинэ шат эхэллээ.
Флоридад уулзахаас өмнө бүх зүйлийг долоо хоногт багтаан амжуулсан байх
ёстой байв.
1980 оны 9 сарын 29-ний орой, албан ёсны саналаа дамжуулахын өмнөхөн
Билл Гэйтс компаний захирал Стив Балмер, ерөнхий программист Боб
О'Райерийн хамт баримт бичгүүдээ боловсруулж дуусгалаа.
"Бид тавих ёстой саналаа цэгцэлж дуусгамагц принтерээс суга татаж
хавтсанд хийгээд онгоцны буудал руу яарав" хэмээн Боб О"Райер дурсаж
байна.
Билл Гэйтс, Стив Балмер, Боб О'Райер нар Майами хүрэх шөнийн нислэгийн
онгоцонд амжиж суусан хамгийн сүүлчийн зорчигчид байлаа. 1980 оны 9
сарын 30-нийн өглөөний 7 цагт тэд Майамид газардлаа. Уулзалтыг өглөөний
10-т товлосон болохоор ердөө гуравхан цаг үлдээд байв.
Нисэж явах зуур, Гэйтс ажил хэргийн уулзалтанд заавал байх ёстой зангиа
ч авалгүй гарсан нь тодорхой болов (тэрээр зангиа зангидаж ч
чаддаггүй болох нь хожимхон илэрчээ). IBM компанид зочлохоос урьдаар
худалдааны төвөөр дайрч Гэйтсэд тохирсон хувцас авч өгөх хэрэг гарлаа.
Хяслантай нь худалдааны төв яг 10 цагт онгойдог болохоор Гэйтс
дагалдагсдынхаа хамтаар IBM-ийн төлөөлөгчидтэй уулзах цагаас 20 минут
хоцорч очив.
IBM-ийн төлөөлөгчидтэй уулзах уулзалт Бока Рэтон-д
боллоо. IBM компани ажлын хуваарьт өөрчлөлт оруулах шаардлага
тавьсаны дагуу Microsoft-ийн саналыг дараагийн өдөр нь хэлэлцэхээр
хойшлуулав.
Эцэст нь 10 сарын 1-нд Гэйтс гэрээ байгуулахад бэлэн боллоо. Гэйтсэд
дотно хандаж байсан Жэк Сэмс түүнийг зайдуу дагуулж байгаад "Нэрэлхэх
хэрэггүй, ахиухан юм хүсээрэй. Үнэтэй наймаа гэдгийг бид мэдэж байгаа,
үнэтэй ч байх ёстой. Сая доллар нэхсэн ч чамд өгч л орхино" хэмээн
шивнэжээ.
Харин ... Биллид сая доллар хэрэггүй байсан юм. Гэйтсийн тавьсан саналд
IBM гайхаж хоцорлоо. Гэйтс компьютерийн Basic хэлний лицензэндээ ердөө
400-хан мянган доллар хүсээд, IBM-ын борлуулж буй компьютер бүрээс
нэг доллар түүнд төлж байхын зэрэгцээ Microsoft программ хангамжаа
бусад компьютер үйлдвэрлэгчид ч мөн адил зарах боломж олгох аваас
QDOS-ийг үнэгүй дагалдуулж өгье гэсэн болзол тавилаа. IBM энэхүү
нөхцлийг зөвшөөрснөөрөө түүхэндээ хамгийн том стратегийн алдаа
гаргасан юм. IBM компани персональ компьютерийн зах зээлд бодитой
өөдрөг хандаж чадалгүй, уг зах зээл хэзээ ч нийтийг хамарч чадахгүй
гэсэн сохор таамагт хөтлөгдөн Microsoft-ийн нөхцлийг боломжийн хэмээн
үзжээ.
Хоёр өдөр хэлэлцсэний эцэст Гэйтс IBM-тэй аман тохироо хийж аваад Бока
Рэйтоноос буцлаа. IBM-д уг наймаа маш хямд туссан бөгөөд харин Гэйтс
программ хангамжаа бусад компаниудад борлуулах эрхээ өөртөө үлдээснээр
хэрэг дээрээ мөнгө хэвлэдэг машинтай болсонтой адил болов.
Гэхдээ Гэйтс нэг зүйлийг харгалзаж үзсэнгүй, тэрээр
QDOS-ийг ашиглах талаар Seattle Computer-тэй гэрээ хийж амжаагүй
байгаа болохоор хэрэг дээрээ өөртөө хамаагүй барааг IBM-д зарчихсан
хэрэг юм. Гэтэл Seattle Computer-ийн Род Брок Microsoft-тай тохирсон
амнаасаа буцаж болох.
11-р сарын 10-нд Пол Аллэнд Seattle Computer-ийн Род Броктой гэрээ хийх
үүрэг өглөө. Аман тохироо ёсоор бол Гэйтс QDOS-д суурилсан компьютер
үйлдвэрлэх тухай гэрээ байгуулах бүртээ Брокод тодорхой хэмжээний мөнгө
төлж байх ёстой. Microsoft компани шинэ гэрээ болгондоо Seattle
Computer-т 10 мянган доллар төлөхөд бэлэн байв. Брок тэр үедээ
Microsoft-ийг лав арваад компанитай гэрээлчихэж хэмээн хоосон таамаглаж
байлаа. Үнэндээ Microsoft-д ганцхан үйлчлүүлэгч - IBM байгааг Род Брок
тааж ч мэдэхээргүй байсан юм.
Наймааг хамгийн сүүлд эцэслэн тохирох үед Гэйтс гэнэт Seattle
Computer-тэй байгуулсан гэрээндээ засвар оруулахаар шийдлээ. Урьдчилсан
тохироогоор бол Гэйтс QDOS үйлдлийн системийн лицензийн онцгой бус
эрхтэй гэрээтэй. Харин одоо бол QDOS-ийг ашиглан борлуулалтаа өсгөх
боломж гарч байгаа тул цор ганц борлуулагч нь болохыг хүсэх болжээ.
Хоёр долоо хоногийн дотор Гэйтс хуульчтайгаа хамтран QDOS үйлдлийн
системийн лицензийг шилжүүлэх тухай гэрээний шинэ хувилбар
боловсруулав.
1981 оны 7 сарын 10-нд дотор нь "Microsoft нь QDOS-ийн цорын ганц
эзэмшигч мөн" гэсэн өгүүлбэр багтсан гэрээний хувилбарыг Seattle
Computer-т илгээлээ.
Microsoft-ийн захирал Стив Балмер сайжруулсан QDOS үйлдлийн системтэй
компьютер борлуулах, цаашдын сайжруулалтыг нь үнэгүй авч байх учраас
QDOS-ийг зарснаар Seattle Computer-т ашигтай хэмээн ятгаж, хэлэлцээг
эцэслэн тохирох үүднээс Броктой уулзжээ. Балмерийн тавьсан саналын
санхүүгийн холбогдолтой хэсэг нь бүр ч хорхой хүрэм байв. Гэрээнд гарын
үсэг зурснаар Брок Мicrosoft-оос 50 мянган доллар авна. Мөнгөний
хэрэгцээтэй байсан Брок 1981 оны 7 сарын 27-нд Microsoft-ийн нөхцлийг
зөвшөөрч, гэрээнд гарын үсэг зурав. Одоо бол QDOS системийн эрх
бүхэлдээ Microsoft-д хамаарах боллоо.
Билл Гэйтс, Стив Балмер хоёр Seattle Computer-тэй
учраа ололцож байх хооронд Боб О'Райераар удирдуулсан программистууд
QDOS үйлдлийн системийг IBM компьютерт зохицдог болгон өөрчлөлт оруулж
байлаа. Ингээд сайжруулсан шинэ системээ MS-DOS (Microsoft Disk
Operating System) гэж нэрлэв.
1981 оны 8 сарын 12-нд, QDOS-ийг эзэмших гэрээнд гарын үсэг зурснаас
хоёр долоо хоногийн дараа IBM анхныхаа персональ компьютерийг гаргалаа.
Нээлттэй архитектурт тулгуурлан бүтээгдсэн компьютерын үндсэн
бүрдлүүд универсаль тул компьютерийг хэсэгчлэн сайжруулалт хийж
болохуйц болжээ. IBM РС-нд бусад компаниудын бүтээлийг ашигласнаас
жишээлэхэд Intel корпорацийн i8088 микропроцессор орж байв.
IBM PC-г албан ёсоор 1981 оны 9 сарын 12-нд
Нью-Йоркод нийтэд танилцуулсан бөгөөд суурь үнэ нь 1564 доллар байв.
Байдал цааш хэрхэн өрнөхийг тухайн үед хэн ч гадарлаж байсангүй.
Борлуулалт 1981 оны 10 сараас эхлэж, оны эцэс
гэхэд 35 мянган машин зарагдав. Харин зах зээлд улам олон олон
компьютер хэрэгцээтэй байв. Таван жил өнгөрөхөд персональ компьютерийн
борлуулалт 3 сая ширхэгт хүрлээ. Өрсөлдөгчид ч IBM-ийн компьютерийн
дизайныг хуулан өөрсдийн гэсэн загвар бүхий персональ компьютер
бүтээцгээх боллоо. Билл Гэйтс программаа хязгаарлалтгүй борлуулах
эрхтэй болохоор IBM-ийн өрсөлдөгчид ч MS-DOS үйлдлийн систем,
программчлалын Basic хэлийг худалдан авч байсан нь түүнийг бараг агшин
зуурт саятан болгов.
Персональ компьютер ийм эрэлт хэрэгцээтэй болох юм
гэж таамаглаагүй байсан болохоор IBM компани MS-DOS үйлдлийн
системийг тухайн үед нь бүрэн мэдэлдээ оруулж амжсангүй. Үүний дүнд
компьютерийн зах зээлийг бүхэлд нь атгачихаж болох байсан IBM-ийн зах
зээлийн үнэ цэнэ бяцхан компаниас 200 гаруй тэрбум долларын үнэтэй
дэлхийн хэмжээний корпораци болж хувирсан Microsoft-ийнхоос хоёр дахин
доогуур байна.
|