|
|
Үндсэн хуудас » 2011 » Тавдүгээр cap » 21 » Шилмэл онигооны түүвэрийг хүргэж байна.
1:26 PM Шилмэл онигооны түүвэрийг хүргэж байна. |
Гэхдээ шєнє бороо орсон бололтой. Аргагvй л нар хур тэгширсэн, єдєр,
шєнє тэнцдэг зургадугаар сарын 22-нд энэ vзэсгэлэн зохиогдлоо. Наадмын
талбай барааны холоос хараг-даж эхлэхэд л улаан шороо єнд єрт босчээ.
Єнгийн цэцэг шиг алагласан тод хувцастай хvvхдvvд, охид хvvхнvvд сумын
наадам болж байгаа юм шиг л х є єр єн догдлон гvйлдэж байна. Наадмын
талбайд т євййн бvсийн аймгуудын олон хvн ирсэн, хуушуур хvртэл зарж
байсан болохоор тэ-дэнд бараг наадмаас нь ял-гаагvй санагдсан байх.
Су-манд нь зохиогдож байгаа болохоор энэ нутгийн шилмэл сvрэг
vзэсгэлэнгийн дийлэнхийг эзэлж бас ч vгvй хамгийн их сонирхолтой vзмэр
болж байгааг зохион байгуулагчид онцолсон. Засгийн газрын 1998 оны
тогтоолоор "Малын чанар vржлийн ажил vйлчилгээг сайжруулах vндэсний
хєтєлбєр"-ийг батлан гаргаж хэрэгжvvлж эхэлснээс хойш vржлийн арвин ашиг
шимт малын vзэсгэлэн, vнэ хаялцуулах худалдааг бvсчилж, аймаг сумын
тєвшинд жил бvр тогтмол зохион байгуулж, агуулга, хэлбэрийг жилээс жилд
улам сайжруулсаар байгааг энэ салбарынхан андахгvй болж. Vvний нэг нь
болох Тєвййн бvсийн vржлийн малын vзэсгэлэнг Хvнс, хєдєє аж ахуйн яам
(ХХААЯ) болон Т єв аймгийн хvнс, хєдєє аж ахуйн газар хамтран долоо дахь
жилдээ зохион байгуулж байгаа юм.
ШИЛМЭЛ ГАХАЙ ШИЛМЭЛ ХООЛ ИДНЭ
Сvvлийн жилvvдэд манайхан фермерийн аж ахуйг их л сонирхох болоод
байгаа. Гахайн vvлдэр угсаагаар vзэсгэлэн гарснаас vзвэл хамгийн
дорвитойхон vйл ажиллагаа явуулж байгаа "Агра-Эко" компани мэт
санагдлаа. Эднийхэн vйл ажиллагаагаа яг дэлхийн хэмжээний стандартаар
явуулдаг гэсэн. Оросын том цагаан vvлдрийн гахайн эрчимжсэн аж ахуй одоо
400 мэгж, 40 бодонтой. Долоо хоног тутам тєл авах тасралтгvй vйл
ажиллагаатайгаар тооцож ажилласан нь биеллээ олжээ. "Агра-Эко"-гийн есєн
гахайчин долоо хоногт 16-18 мэгж "тєрvvлж", асрахад бvрэн дадлагажиж,
зохицчихсон гэсэн. Хавар гуравдугаар сарын дунд vеэс гэхэд энэ
тасралтгvй циклийнхээ хєдєлгєєнд ороод жигдэрчихдэг юм байна. Ийм
байдлаар нэг мэгж хоёр жилд таван удаа тєл єгнє. Хамгийн сонирхолтой нь
нялх торойг 28-30 орчим хоногийн дараа л эхээс нь салгаад асарч эхэлнэ.
Учир нь хєхvvл мэгж таргалдаггvй гэсэн. Туранхай байвал ороо нь
орохгvй. Ороо нь орохгvй байсаар хээл тасалдвал єнєєх хоёр жилд таван
удаа тєл авах тооцоо алдагдаад эхлэх нь л дээ. Сар хvрэхтэй, vгvйтэй
хугацааны дараа зулзагаа тусгай асаргаанд "явуулчихсан" мэгж долоо
хоногт л хээлэнд гарчихдаг.
Гахай тусгай єрєєнд орж зулзагална. Торойн эндэгдлийн дийлэнх нь
даарснаас болдог гэнэ. Тэгвэл эдний торойнууд халаалтай гудсан дээр
тєрж, дээрээс нь бас халуун лампаар шарна гээд боддоо. Тийм ч болохоор
тєлєє 95-98 хувьтай бойжуулдаг гэсэн. Нялх торой сvvн тэжээл иднэ.
Дєнгєж т єрснєєс эхлээд л бvх насны гахайнд нийт зургаан тєрлийн хоол
бэлтгэдэг гэсэн. Улаан буудай, эрдэнэ шиш гээд дээд зэргийн
тэжээллэг бvтээгдэхvvнээр хоол бэлтгэдэг. Тэдний ерєнхий технологич
Д.Жанчивдорж "Манайхан гахайг хаягдал, vлдэгдэл хоолоор тэжээгээд л
ашиг, орлого олчих юм шиг санадаг. Гэтэл vр ашгаа єгєх гахайны хоолны
найрлага нь хvртэл нарийн, шим шvлттэй байх ёстой" гэж тайлбарласан.
Харин эднийхээс гахай авахыг сонирхсон бол та наадмын дараа ганзага
хоосон буцахгvй. Ер нь vржлийн, хvнсний зориулалтаар зарж борлуулах
гахайгаа хvртэл тусгай бэлтгэнэ. Бас хугацаандаа зарж борлуулахгvй бол
тэднийгээ агуулах байргvй болчихно. Тэгэхээр бvх юм нарийн цаг
хугацаандаа, тєл євлєгєєтэй явдаг болохыг мэргэжилтнvvд нь хэлсэн.
ТУVЛАЙН МАХЫГ РЕСТОРАНУУД БОЛОН АЛТНЫ КОМЛАН ИУД АВДАГ
Vзэсгэлэнгийн нэг хэсгийг бvх эзэлж байна. Одоо манайд байгаа vvлдрvvд
голдуу хоёр, гурав дахь удаагийн эрлийзжvvлгэд орсон байдаг аж. Харин
жинхэнэ цэвэр vvлдрээрээ байгаа Германы хар тарлан бухыг Борнуураас тус
vзэсгэлэнд авчирчээ. Тэрчлэн махны чиглэлийн бухаа vзэсгэлэнд
толилуулахаар ирсэн Сэлэнгэ аймгийн Хушаат сумын "Орхон тvшээ" компанийн
захирал Д.Баасанжаваас дараах зvйлийг тодруулав. Тvvнийг хvvгийнхээ
хамт бухныхаа хажууд байх vед манай зурагчин гэрэл зургийн хальсандаа
буулгасан.
-Энэ vзэсгэлэнд таны авчирсан бух хамгийн том биетэй, их содон харагдлаа?
-Казакийн цагаан толгойт vvлдрийн Герефорт бухаар цус сэлбvvлсэн махны
чиглэлийнх. Манай улиралд дасан зохицсон, жилийн дєрвєн улиралд
бэлчээрийн маллагаанд байдаг.
-Саалийн vнээний нь дундаж жин хэд орчим байдаг вэ?
-Манай аж ахуйд одоо 240 орчим vнээ бий. Vнээ 410-500 кг жинтэй. Эр шvдлэн vхэр гэхэд амьдын жин нь 350 кг хvрч татна шvv.
-Энэ vvлдрээсээ худалддаг уу. Ханш нь ямар байдаг вэ?
-Ер нь бол vнээг 200-250 мянга орчим тєгрєгт худалддаг. Гэхдээ одоо мах vнэтэй байгаа учир vнэ нь хєдєлж л таарна байх.
Vзэсгэлэнд тахиа, туулай, хонь, ямаа ч байсан шvv. Нийслэлийн Баянзvрх
дvvрэгт vйл ажиллагаа явуулдаг "Ботгын сээр" компанийн vзэсгэлэнд ирсэн
тахиа нь тэр олны хєлхєєнд єндєглєчихсєн байсан. "Бєхєг" ХК-ний азарган
тахиаг ч "наадамчид" их сонирхож байна.
Дурхан-Уул аймгийн Д.Сумьяабаатар гуай туулай авчирчээ. Одоо аж ахуйдаа
50 орчим туулайтай энэ эр нийслэлийн томоохон рестораныхан болон алтны
vйлдвэрийнхэнд их л хэрэгтэй. Туулайны нь махыг тэд авдаг гэсэн.
Туулайгаа ОХУ-аас авчирсан аж. Хvнсэнд нь холих байдлаар витаминыг нь
нєхєж, тарилга туулга хийлгэдэг учир эрvvл ахуйн шаардлага хангана
хэмээн тэр бардам хэлж байна билээ.
Энэ удаагийн vзэсгэлэн, дуудлага худалдаанд Булган, Тєв, Сэлэнгэ,
Дархан-Уул болон нийслэлийн мал аж ахуй эрхлэгчдийн тєлєєлєгчид оролцсон
юм. Нийслэлийн Сонгинохайрхан, Баянгол дvvргийн нутаг дэвсгэрт тахиа,
vнээний аж ахуй эрхэлдэг иргэд малынхаа ашиг шимийг vзэж, уралдаанд
оролцож байлаа. Учир нь хамгийн их ашиг шим єгч байгаа малыг дугаарлан
шалгаруулж алт, мєнгє, хvрэл медаль єгсєн. Нэг удаагийн саалиндаа 18
литр сvv єгч байгаа vнээ ч байсан.
Vржил шимт малын vзэсгэлэн худалдааг зохион байгуулсан нь ихээхэн ашиг
шимээ єгч байгааг зохион байгуулагчдын зvгээс тайлбарлах баримттай.
Тухайлбал, 2004 оны эцэст улсын хэмжээнд цэвэр vvлдрийн 1211,3 мянга,
эрлийз болон сайжруулсан нутгийн vvлдрийн 1627,9 мян-ган мал тоологдсон
нь ємн єх оныхоос єссєн vзvvлэлт аж. Ер нь эрчимжсэн мал аж ахуйг
дэмжих хєтєлбєрийн хvрээнд 2003-2005 оны хооронд ХХААЯ-наас махны vхэр,
сvvний vнээ болон нарийн, нарийвтар ноост хонь, гахай, тахианы аж ахуй
бий болгон хєгжvvлэх, усалгаатай нєхцєлд хадлан, тэжээлийн ургамал
тариалах чиглэлээр vйл ажиллагаа явуулж байгаа 153 иргэн, аж ахуйн
нэгжид 576,2 сая тєгрєгийн хєнгєлттэй зээлийн тусламж vзvvлжээ.
|
|
Ангилал: Онигоо |
Үзсэн: 1013 |
Нийтэлсэн: Мастер_Дөк
| Үнэлгээ: 0.0/0 |
|
|
|
|
| Сайтын админ |
|
| Статус |
» Гишүүдийн мэдээлэл  Нийт гишүүд: 263  Энэ сард: 0 Энэ 7 хоногт: 0 Өчигдөр: 0 Өнөөдөр: 0 » Сайтад:  Сайтын эзэн: 1  Хянагч админ: 2 >
Нийт: 24 Зочин: 24 Гишүүн: 0 |
|
Үндсэн хуудас
Мэдээ мэдээлэл
Monano
Форум
Асуулт хариулт
Шууд тоглох
Бүртгүүлэх
Нэвтрэх
Мэдээний админ : 18 
Тусгай гишүүн: 
Гишүүн: 242 
Эм: 96